Tarcza inflacyjna - co warto wiedzieć?

2022-04-06

Inflacja osiąga w tym roku rekordowe wyniki. Sytuacja na świecie nie sugeruje, by miało się coś zmienić na lepsze. Wręcz przeciwnie. Nieustannie słyszy się o rosnących cenach i podwyżkach stóp procentowych, co bezpośrednio odbija się na gotówce, która zostaje w portfelach Polaków, a raczej gotówce, której w tych portfelach zaczyna brakować. Złotówka jest coraz słabsza. Jej wartość maleje niemalże zauważalnie i słyszalnie. Jesteśmy u progu bardzo poważnych trudności, żeby nie powiedzieć kryzysu.

 

Zaistniała sytuacja zmusza rząd do wdrożenia prawnych rozwiązań, których celem jest zabezpieczenie obywateli przed postępującą inflacją. Z uwagi na to powstały akty prawne, które zyskały nazwę Tarczy Antyinflacyjnej. W polskim systemie prawnym działają już dwie takie tarcze: 1.0 i 2.0. Jakie rozwiązania przyniosły i w jakim aspekcie wspierają Polaków? Oto najważniejsze regulacje.

 

Przyczyny rosnącej inflacji

Specjaliści ekonomiści niemalże zgodnie twierdzą, że rosnąca inflacja nie jest wyłącznie spowodowana rosnącymi cenami energii. Faktem jest, że wyższe koszty energii przekładają się na wyższe ceny towarów w sklepach. Jeżeli bowiem produkcja staje się droższa, to sprzedaż również musi odbywać się przy wyższej cenie, żeby zrównoważyć rosnące wydatki.

 

Zdaniem jednak ekonomistów, obciążanie odpowiedzialnością za inflację wyłącznie cen energii jest niekompletne.

 

Twierdzą, że za inflację w dużym stopniu odpowiedzialny jest również zintensyfikowany popyt, który należałoby ograniczyć, by móc zacząć faktycznie i realnie walczyć z inflacją. Masowe dofinansowania dla rodzin (500+, Dobry start i Rodzinny Kapitał Opiekuńczy) spowodowały, że na rynku pojawiło się znacznie więcej pieniędzy, które nie pochodzą z pracy (nie są więc opodatkowane), ale wpływają bardzo mocno na zwiększenie konsumpcji, a ta zaś bezpośrednio wiąże się z popytem.

 

Zdaniem tychże specjalistów, opracowane przez rząd Tarcze Antyinflacyjne powinny koncentrować się na ograniczeniu tego popytu, a tym samym zwiększeniu wartości pieniądza na rynku. Wprowadzone do przepisów rozwiązania natomiast nie wpływają na ów popyt hamująco, wręcz przeciwnie. Jeszcze bardziej przyspieszają jego dynamikę.

 

Do czego może ta sytuacja doprowadzić? Choć faktycznie inflacja będzie mniej odczuwalna dla gospodarstw domowych, to niestety, na dłużej się utrzyma. Zastosowane rozwiązania powodują, że konsumenci nie odczują potrzeby „zaciskania pasa”, nie ograniczą swoich aktywności zakupowych, a tym samym nie wyprowadzą pieniędzy z rynku, przez co te, już na nim obecne, odzyskałyby swoją wartość. Przeciwnie, pieniądze nadal pozostaną na rynku, choć w nieco tylko mniejszym wymiarze, co delikatnie zmniejszy odczuwaną inflację. Spowoduje jednak, że zostanie ona na dłużej, bo proces umacniania pieniądza będzie znacznie wydłużony w czasie.

 

Co w zamian?

Rozwiązania prawne powinny ograniczyć okazje i impulsy popytowe. Tymczasem obniżenie podatków na żywność, paliwa i energię, sprawia, że konsumenci chcą „skorzystać z okazji” i zrobić zakupy w niższych cenach, przez co wprowadzają pieniądze na rynek.

 

Zdaniem ekspertów rządzący powinni wdrożyć „ciaśniejszą” politykę gospodarczą, czyli ograniczenie impulsów popytowych, zmniejszenie zainteresowania zakupami, a tym samym wprowadzanie mniejszych ilości pieniędzy na rynek. To droga do wzmocnienia złotówki, której sytuacja jest bardziej niepewna szczególnie w aktualnych okolicznościach (wojna w Ukrainie).

 

Jeżeli poprzez obniżanie podatków i cen konsumenci nadal będą zachęcani i popychani do zakupów (otrzymają impulsy popytowe), to Rada Polityki Pieniężnej będzie zmuszona do dalszego podnoszenia stóp procentowych, co niekorzystnie odbije się szczególnie na osobach, które spłacają kredyty mieszkaniowe i inne zobowiązania.

---

Zespół Ekspertów ING Księgowość