Czym jest działalność konkurencyjna

2021-11-17

W toku zbierania i budowania doświadczenia zawodowego można spotkać się z pojęciem działalności konkurencyjnej. Warto się z nim zapoznać wcześniej, żeby w razie konieczności móc się odpowiednio do tego ustosunkować. Pracownik może się bowiem spotkać z zapisem w umowie, który mówi o zakazie podejmowania działalności konkurencyjnej pod groźbą kary finansowej.

 

Kiedy zamieszcza się zapis o działalności konkurencyjnej?

W sytuacji gdy pracownik zostaje dopuszczony do istotnych i poufnych informacji danej firmy wcześniej może zostać poproszony o podpisanie umowy o zakazie konkurencji. Jeżeli dana firma stosuje innowacyjne rozwiązania, strzeże procedur lub receptur, opiera się na własnych patentach czy technologiach, wówczas może podejmować różnorodne kroki, których celem jest zabezpieczenie tych tajemnic.

 

Z uwagi na to, że dopuszczenie pracowników do tych danych ma znaczenie ze względu na realizowane przez nich obowiązki firma może zastrzec, że pracownicy w żaden sposób nie zrobią użytku z pozyskanych informacji. W tym celu właśnie w umowie zamieszcza się zapis o zakazie działalności konkurencyjnej, który zabrania pracownikowi podejmowania własnej działalności w tej samej branży o podobnym charakterze, gdzie mógłby wykorzystać poznane rozwiązania i technologie, jak również (zapis ten) zabrania nawiązywania stosunku pracy z konkurencyjnymi podmiotami, którym mógłby te dane poufne przekazać.

 

Elementy zapisu o zakazie konkurencji

Pracownik, który decyduje się podpisać umowę, której fragment stanowi zapis o zakazie konkurencji powinien zwrócić uwagę na pewne elementy, które składają się na całość zapisu.

 

Przede wszystkim należy zweryfikować zakres zakazu. Czy dotyczy on firm (lub własnej działalności), które są bezpośrednią konkurencją czy całej branży, w której działa dany podmiot?

 

Przykład:

Pracownik został zatrudniony w firmie, która prowadzi sprzedaż ubezpieczeń na życie. Zawarta umowa zawiera zapis o zakazie konkurencji. Zakaz może dotyczyć bezpośredniej konkurencji, czyli firm, które również zajmują się ubezpieczeniami na życie lub też całej branży, a tu należałoby włączyć również firmy, które sprzedają ubezpieczenia majątkowe.

Dla pracownika druga opcja jest mniej korzystna, ponieważ ogranicza mu możliwość ewentualnego podjęcia nowej pracy w branży ubezpieczeniowej. Jest mniej korzystna również dlatego, że te dwa obszary ubezpieczeniowe nie „wchodzą” sobie w drogę, a wręcz przeciwnie. Klientom, którzy ubezpieczyli się na życie, można również zaproponować ubezpieczenie majątkowe.

 

Drugim istotnym elementem w tym zapisie jest czas, przez jaki zakaz konkurencji obowiązuje. Może to być okres trzech miesięcy po zakończeniu współpracy, sześciu miesięcy lub nawet roku. Naturalnie, im dłuższy ten okres i im szerszy zakres, tym większe pole do negocjowania ma pracownik. Jeżeli bowiem przez sześć miesięcy czy rok po zakończeniu współpracy nie wolno mu podjąć zatrudnieni u konkurencji, to z czego będzie się utrzymywał? Może więc zażądać za ten okres rekompensaty finansowej za czas trwania zakazu.

 

Trzeci element to kara umowna. Jej wysokość jest zależna od tego, na jakim poziomie firma wycenia informacje, które musi przekazać pracownikowi. Z reguły kary wahają się od 50 000 do nawet 500 000 zł. Przed podpisaniem umowy trzeba koniecznie to zweryfikować i w razie konieczności negocjować wysokość kary.

 

Umowa o zakazie działalności konkurencyjnej chroni firmę, która oczekuje jej podpisania. Trzeba jednak pamiętać, by jednocześnie zabezpieczyć również własne interesy i nie zamykać sobie możliwości podjęcia lepszego zatrudnienia. Może się bowiem zdarzyć, że firma konkurencyjna zaproponuje lepsze stanowisko, a pracownik, który podpisze zakaz konkurencji, nie będzie mógł przyjąć oferty.

 

Warto też pamiętać, że negocjować można każdy z elementów zapisu: zarówno wysokość kary, zakres zakazu jak i czas jego obowiązywania.

---

Zespół Ekspertów ING Księgowość