Ochrona przedemerytalna – co to takiego?

2022-03-09

Ochrona przedemerytalna to zestaw przepisów i praw, które zabezpieczają pracowników u progu emerytury przed przedwczesną utratą pracy, która mogłaby poskutkować brakiem późniejszych świadczeń emerytalnych. Od kiedy trwa ochrona przedemerytalna? Kogo obejmuje i jaki jest jej zakres? Oto najważniejsze informacje.

 

Podstawa prawna

Ochrona przedemerytalna została uregulowana w artykule 39. Kodeksu Pracy. Jest więc zestawem praw, które zostały jasno i jednoznacznie skodyfikowane i każdy pracodawca zobowiązany jest do ich przestrzegania. Oczywiście, nie czyni to pracowników całkowicie bezkarnymi i w stu procentach bezpiecznymi. Jeżeli pracownik złamie regulamin zakładu pracy czy narazi firmę na straty, to oczywiście nadal może zostać pociągnięty do odpowiedzialności. Ochrona przed emerytalna jest formą zabezpieczenia pracowników przed niesłusznym zwolnieniem z pracy.

 

Kiedy rozpoczyna się okres ochrony przedemerytalnej?

Okres ochrony przedemerytalnej zaczyna się na cztery lata przed uzyskaniem uprawnień do skorzystania z emerytury. Oznacza to, że w przypadku kobiet rozpoczyna się, gdy ukończy ona 56 lat, a w przypadku mężczyzn, gdy ukończy on 61 lat.

 

Na czym polega ochrona przedemerytalna?

Ochrona przedemerytalna polega na tym, że pracownika nie można zwolnić z pracy za pomocą wypowiedzenia umowy o pracę, jeżeli pozostały mu cztery lata do uzyskania uprawnień emerytalnych. Oznacza to, że nie może on stracić pracy, jeżeli jego umowa została zawarta na dłużej lub na czas nieokreślony. Jeżeli jednak w okresie ochrony przedemerytalnej wygasa wcześniej zawarta umowa terminowa, to ochrona przedemerytalna nie zobowiązuje pracodawcy do jej przedłużenia.

 

W przypadku terminu wygaśnięcia umowy – może ona zgodnie z prawem wygasnąć i pracodawca nie ma obowiązku jej przedłużyć. Może jednak to zrobić, jeżeli jego zdaniem utrzymanie danego pracownika jest dla niego ważne.

 

Zwolnienie dyscyplinarne a ochrona przedemerytalna

Jeżeli pracownik dopuści się rażącego złamania regulaminu zakładu pracy, narazi firmę na straty lub popełni przestępstwo, które uprawnia jego pracodawcę do wypowiedzenia umowy w trybie dyscyplinarnym, to ochrona przedemerytalna nie ma zastosowania.

 

Ochrona chroni bowiem przed zwykłym wypowiedzeniem umowy o pracę. W przypadku dyscyplinarnego zwolnienia, pracodawca zachowuje swoje prawa i może rozstać się z pracownikiem, który przynosi mu szkody.

 

Zmiana warunków zatrudnienia w okresie ochrony przedemerytalnej

Wobec powyższych rozważań wątpliwości może budzić kwestia zmiany warunków zatrudnienia w okresie ochrony przedemerytalnej. Zgodnie z przepisami pracodawca może wypowiedzieć aktualne warunki zatrudnienia i przedstawić nowe warunki. Przy pracownikach, którzy nie są objęci ochroną przedemerytalną, wystarczy dostarczyć wypowiedzenie i pracownik ma siedem dni na ustosunkowanie się do nowych zasad. Jeżeli się na nie zgadza może to wyrazić, a może też nic nie robić. Jeżeli się nie zgadza, musi swoją decyzję przekazać pracodawcy pisemnie.

 

W przypadku pracowników objętych ochroną przedemerytalną nie ma takiej możliwości. Naturalnie, można zaprosić pracownika na rozmowę i zaproponować mu nowe warunki współpracy. Można przedyskutować sytuację w firmie i argumentować znaczenie wyrażenia zgody na zmianę. Nie można jednak niczego narzucić. Jeżeli pracownik wyrazi zgodę – wówczas może nastąpić zmiana warunków zatrudnienia. Jeżeli jednak nie, to wówczas pracodawca zobowiązany jest do utrzymania dotychczasowych warunków.

 

Ważne, by pamiętać, że umowa na czas określony również chroni pracownika w okresie ochrony przedemerytalnej. Nie można go zatem zwolnić, ale jeżeli czas jej trwania dobiegnie końca, to pracodawca nie ma obowiązku jej przedłużyć.

---

Zespół Ekspertów ING Księgowość