PIT-2 – co to jest, kto go wypełnia i jak to zrobić

2024-08-14

Każda osoba zatrudniona w firmie spotkała się z pewnością z określeniem PIT-2. Formularz PIT-2 zazwyczaj wypełnia się w momencie zatrudnienia w nowej firmie. Aby prawidłowo złożyć ten dokument u pracodawcy, należy dowiedzieć się, kiedy, dlaczego i w jakim celu się go stosuje.

Z tego artykułu dowiesz się:

• czym jest PIT-2,
• jakie informacje zawiera PIT-2,
• dla kogo jest przeznaczony PIT-2,
• z jakich części składa się PIT-2,
• w jakiej formie złożyć PIT-2.

PIT-2 - wprowadzenie i cel

Oświadczenie PIT-2 to dokument, który został rozpowszechniony w styczniu 2022 roku wraz z nowymi przepisami podatkowym zwanymi też Polskim Ładem. To właśnie wtedy większość z nas dowiedziała się, że taki formularz w ogóle istnieje i zastanawiała się nad celem oraz koniecznością jego wypełnienia. Wzbudził on wiele wątpliwości i pytań, głównie wśród pracowników zatrudnionych na umowę o pracę, gdyż z początku dotyczył on tylko osób zatrudnionych na etacie.

Każdy pracodawca jest płatnikiem podatku dochodowego. Oznacza to, że co miesiąc musi  od każdego pracownika odprowadzać zaliczki PIT do urzędu skarbowego. W przypadku umowy o pracę, obowiązek ten zawsze leży po stronie pracodawcy. PIT-2 jest dokumentem, który umożliwia pracownikowi podanie wszystkich informacji wpływających na prawidłowość wyliczenia zaliczki na podatek dochodowy. Aby wyliczyć zaliczkę na podatek, warto też wiedzieć, czym jest przychód a dochód.

Warto także bliżej przyjrzeć się kwocie wolnej od podatku. Kwota wolna od podatku to ustawowo określona kwota, do której dochód nie jest objęty podatkiem dochodowym. Oznacza to, że do tej konkretnej kwoty uzyskanej w danym roku podatkowym nie trzeba odprowadzać podatku. Od 2022 roku kwota ta wynosi 30000 zł. To właśnie tę kwotę płatnik może uwzględnić w ciągu roku przy obliczaniu comiesięcznych zaliczek na podatek dochodowy. Kwotą zmniejszającą podatek jest więc podatek od kwoty wolnej, czyli 12% od 30000 zł, co daje 3600 zł.

Dane otrzymane od pracownika na formularzu PIT-2 ułatwiają ustalenie należnej kwoty zaliczki na podatek dochodowy. To natomiast pozwala na comiesięczne zmniejszenie wysokości zaliczek na podatek maksymalnie o 1/12 kwoty zmniejszającej podatek, czyli 3600 zł rocznie, co daje kwotę 300 zł miesięcznie. Dzięki temu pracownik może otrzymywać co miesiąc wyższą pensję.

Zaliczka na podatek dochodowy wynosi:

• 12% w przypadku dochodów nieprzekraczających pierwszego progu podatkowego, czyli 120 000 zł,
• 32% w kolejnych miesiącach, jeśli dochód uzyskany od początku roku przekroczył pierwszy próg podatkowy.

Oświadczenie w PIT-2 – jakie informacje zawiera i kiedy jest wymagane?

W dniu 1 stycznia 2023 roku nastąpiła rewolucyjna zmiana w formularzu PIT-2. Od tego dnia pełna nazwa formularza PIT-2 to „Oświadczenia/wnioski podatnika dla celów obliczania miesięcznych zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych”. Właśnie wtedy rozszerzono zakres informacji podawanych przez podatnika na tym formularzu. Pojawiło się wiele możliwości, które pozwalają w jeszcze lepszy sposób ustalać wysokość zaliczek na podatek dochodowy w każdym miesiącu zatrudnienia.

Należy jednak pamiętać o tym, że odpowiedzialność za prawidłowość danych na składanych oświadczeniach ciąży na podatniku. W wypełnieniu formularzy PIT-2 może jednak pomóc Ci każde biuro rachunkowe. Z pewnością warto o tym pomyśleć, gdyż pracodawca nie ma żadnych możliwości ani uprawnień, aby zweryfikować informacje składane przez pracownika. Oznacza to, że ewentualne błędy w wypełnieniu formularza PIT-2 zostaną zweryfikowane dopiero w rocznym rozliczeniu PIT przez urząd skarbowy.

Dokument PIT-2 warto złożyć u nowego pracodawcy jeszcze przed rozpoczęciem zatrudnienia. Jeżeli zdecydujesz się na taką formę rozliczenia podatku u obecnego pracodawcy, to możesz to także wykonać w trakcie trwania roku podatkowego. W takiej sytuacji płatnik ma obowiązek odliczenia kwoty zmniejszającej podatek od początku kolejnego miesiąca, po tym miesiącu, w którym zgłoszono oświadczenie.

Pamiętaj także o tym, że raz złożone oświadczenie obowiązuje nie tylko w danym roku podatkowym, ale do odwołania. Oznacza to, że nie musisz składać go u pracodawcy co roku. Masz jednak obowiązek informowania swojego pracodawcy o każdej zmianie stanu faktycznego, która wystąpiła w trakcie zatrudnienia. Możesz więc wycofać oświadczenie PIT-2, także w trakcie trwania roku podatkowego.

PIT-2 – dla kogo jest przeznaczony?

W momencie wejścia w życie Polskiego Ładu formularz PIT-2 przeznaczony był tylko dla osób pracujących na umowie o pracę. Od stycznia 2023 roku jednak poszerzyła się grupa podatników, którzy mogą składać PIT-2. Dotyczy on więc nie tylko osób pracujących na etacie, ale także:

• zleceniobiorców,
• osób pracujących na umowie o dzieło,
• pracowników na kontraktach menadżerskich,
• członków zarządów,
• osób, które odbywają praktykę absolwencką lub staż uczniowski,
• osób, które otrzymują emeryturę i rentę z zagranicy,
• osób, które jednocześnie prowadzą działalność gospodarczą rozliczaną według skali podatkowej.

W styczniu 2023 wprowadzono także możliwość stosowania kwoty wolnej w zaliczkach maksymalnie u trzech płatników jednocześnie – zarówno w przypadku osób na etacie, jak i zleceniobiorców. W takiej sytuacji należy podzielić kwotę zmniejszającą podatek odpowiednio między dwóch lub trzech płatników. Aby tego dokonać, należy złożyć formularz PIT-2 u każdego z nich. W takiej sytuacji można uniknąć nadpłacania podatku dochodowego w ciągu roku, co będzie wiązało się z otrzymywaniem przez pracownika wyższego wynagrodzenia na rękę.

W nowelizacji formularza wprowadzonej w styczniu 2023 roku zniknęło oświadczenie podatnika o nieprowadzeniu działalności gospodarczej. Oznacza to, że także przedsiębiorcy mogą złożyć dokument PIT-2 u swojego pracodawcy. W tej sytuacji należy jednak zwrócić uwagę na kwestię pomniejszenia zaliczki na podatek dochodowy zarówno na umowie o pracę, jak i przy prowadzeniu działalności gospodarczej opodatkowanej według skali podatkowej. W takim przypadku może powstać niedopłata podatku dochodowego w rocznym rozliczeniu PIT.

Złożenie formularza PIT-2 nie jest obowiązkiem pracownika, tylko jego prawem. Podatnik nie musi składać tego dokumentu, może też złożyć takie oświadczenie nie u wszystkich, a u wybranych pracodawców. W takim przypadku każdy płatnik będzie naliczał zaliczki na podatek dochodowy na zasadach ogólnych.

Jak wypełnić formularz PIT-2? Kroki i wskazówki

Bardzo ważne jest to, aby dowiedzieć się, jak wypełnić PIT-2. Formularz PIT-2 składa się z jedenastu części, w których możesz uwzględnić różne okoliczności wpływające na ustalanie zaliczek na podatek dochodowy.

• Część A – dane identyfikacyjne podatnika: w tej części uzupełniasz swoje imię, nazwisko oraz datę urodzenia.
• Część B – dane płatnika, któremu składane jest oświadczenie/wniosek: w tej części wpisujesz pełną nazwę płatnika, czyli pracodawcy lub zleceniodawcy, do którego składasz swoje oświadczenie.
• Część C – oświadczenie podatnika składane płatnikowi w sprawie pomniejszenia o kwotę zmniejszającą podatek: w tej części zaznaczasz, o jaką część kwoty zmniejszającej podatek płatnik ma pomniejszać Twoją zaliczkę na podatek dochodowy. Jest to zależne od tego, u ilu płatników jednocześnie składasz oświadczenie PIT-2.
• Część D – oświadczenie podatnika składane płatnikowi w sprawie pomniejszenia o kwotę zmniejszającą podatek: tę część wypełniają podatnicy, którym przysługuje prawo do emerytury lub renty. Zaznaczenie pola 1/24 to prawidłowy wybór jeśli oprócz emerytury lub renty masz przynajmniej jedną umowę, natomiast pole 1/36 zaznaczasz kiedy w analogicznej sytuacji masz przynajmniej dwie umowy.
• Część E – oświadczenie podatnika składane płatnikowi o zamiarze preferencyjnego opodatkowania dochodów (z małżonkiem/jako osoba samotnie wychowująca dziecko): tę część wypełniają podatnicy, którym przysługuje prawo do rozliczania wspólnie z małżonkiem lub jako rodzic, który samotnie wychowuje dziecko.
• Część F – oświadczenie podatnika składane zakładowi pracy w sprawie korzystania z podwyższonych pracowniczych kosztów uzyskania przychodów: tę część wypełniają podatnicy, którzy mieszkają poza miejscowością, w której pracują, dzięki czemu mogą stosować wyższe koszty uzyskania przychodu.
• Część G – oświadczenie podatnika składane płatnikowi w sprawie zwolnień, o których mowa w art. 21 ust. 1 pkt 152-154 ustawy: ta część dotyczy podatników, którzy zamierzają korzystać z ulgi na powrót zza granicy, ulgi dla rodzin 4+ lub też ulgi dla pracujących seniorów.
• Część H – wniosek podatnika składany płatnikowi o niestosowanie ulgi dla młodych lub pracowniczych kosztów uzyskania przychodów: tę część może wypełnić podatnik poniżej 26. roku życia, który chce zrezygnować z ulgi dla młodych.
• Część I – wniosek podatnika składany płatnikowi o rezygnację ze stosowania 50% kosztów uzyskania przychodów: tę część może wypełnić podatnik, który nie chce, aby przy obliczaniu jego wynagrodzenia stosowano wyższe koszty uzyskania przychodów.
• Część J – wniosek podatnika składany płatnikowi w sprawie niepobierania zaliczek w roku podatkowym: tę część może wypełnić podatnik, który przypuszcza, że w danym roku podatkowym jego łączne dochody nie przekroczą kwoty wolnej od podatku, czyli 30000 zł.
• Część K – podpis: w tej części wpisujesz datę wypełnienia formularza, a następnie zatwierdzasz zawarte w nim informacje własnoręcznym podpisem.

Druk PIT-2 – gdzie go znaleźć i jak go używać?

Druk PIT-2 można pobrać ze strony Ministerstwa Finansów. Możesz także poprosić o udostępnienie takiego druku w dziale kadr lub księgowości Twojej firmy. Jeżeli nie masz takich możliwości to oświadczenie PIT-2 możesz złożyć w każdej innej formie. Formularz udostępniony przez Ministerstwo Finansów jest bowiem tylko wzorem.

Zgodnie z art. 31a pkt. 1 Ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych: „podatnik składa płatnikowi na piśmie albo w inny sposób przyjęty u danego płatnika oświadczenia i wnioski mające wpływ na obliczenie zaliczki”. Takie oświadczenie można więc złożyć na przykład w formie elektronicznej.

---

Zespół Ekspertów ING Księgowość