Ulga dla samotnych rodziców w Polskim Ładzie

2022-04-15

Ulga dla samotnych rodziców w Polskim Ładzie nabrała zupełnie innego wymiaru i kształtu. Przede wszystkim zlikwidowano możliwość wspólnego rozliczenia się z dzieckiem. Zamiast tego wprowadzono ulgę w stałej wysokości, co przy tak szybkim tempie inflacji w krótkim czasie stanie się praktycznie bezwartościowym rozwiązaniem.

Ulga dla samotnych rodziców – poprzednie regulacje
Zgodnie z dotychczasowymi przepisami każdy rodzic, który samodzielnie wychowywał swoje dziecko lub dzieci, był upoważniony do skorzystania ze specyficznego sposobu rozliczania podatków, przeznaczonego właśnie dla tej grupy podatników.

Na czym polegał ten sposób? Rodzic, który samotnie wychowywał dziecko mógł się z nim wspólnie rozliczyć. Polegało to na tym, że uzyskane przez rodzica dochody dzielone były na dwa (tak jakby dziecko i rodzic wypracowali wspólnie ten dochód). Następnie każda z tych „połówek” była opodatkowana z uwzględnieniem kwoty wolnej od podatku. To oznaczało, że w przypadku rodzica samotnie wychowującego dziecko kwota wolna od podatku stosowana była dwukrotnie: do części dochodów przypisanych rodzicowi i części dochodów przypisanych dziecku.

Wyższa kwota wolna od podatku (dwukrotnie wyższa) gwarantowała zwrot nadpłaconego podatku, co dla samotnie wychowujących rodziców było sporym zastrzykiem gotówki.

Rozwiązanie było jasne, czytelne i proste do zastosowania przez podatników, przez co też chętnie wykorzystywane przez uprawnionych do tego. Sytuacja się jednak zmieniła i wspólne rozliczenie zastąpiono ulgą dla samotnych rodziców.

Ulga dla samotnych rodziców w Polskim Ładzie
Zgodnie ze zmianami wprowadzonymi w ramach Polskiego Ładu wszyscy rodzice, którzy samodzielnie wychowują dziecko stracili możliwość podwójnego zastosowania kwoty wolnej od podatku. Każdy rodzic, który deklaruje samodzielną opiekę nad dzieckiem może zaznaczyć ten fakt w swojej deklaracji rocznej i na tej podstawie otrzymać kwotę 1500 złotych zwrotu z odprowadzonego podatku.

Co to oznacza w praktyce? Każdy rodzic w analizowanej sytuacji otrzyma zwrot podatku w takiej samej wysokości (z tytułu samotnej opieki) bez względu na to, ile zarabia. Dla rodziców, którzy dotychczas nie zarabiali dużo 1500 złotych może się okazać korzystnym rozwiązaniem (jeżeli dotąd otrzymywali niższy zwrot), ale przy szerszym kontekście, rozwiązanie jest bardzo niekorzystne.

Pierwszą podnoszoną wątpliwością jest fakt, że rodzice, którzy dążą do uzyskiwania wyższych dochodów nie mają wpływu na wysokość zwrotu. Jest jednakowy dla wszystkich. Dla nich jest więc to stratą, bo przy wyższych dochodach mogliby otrzymać większy zwrot.

Drugą wątpliwością jest ewidentna strata, która wiąże się z nową, wyższą kwotą wolną od podatku. Gdyby utrzymana była możliwość wspólnego rozliczenia z dzieckiem, to taki rodzic mógłby do swoich dochodów zastosować aż 60 000 kwoty wolnej, zamiast 30 000, co byłoby odczuwalną zmianą na plus w jego rozliczeniach.

Przyczyny wprowadzenia zmian
Zdaniem ustawodawcy likwidacja rozliczeń wspólnie z dzieckiem miała na celu wyeliminowanie pozorowania samodzielnego rodzicielstwa w celu optymalizacji podatkowej. Zgodnie z tą teorią, partnerzy, wychowujący wspólnie dziecko celowo ukrywali ten fakt przed fiskusem, by móc skorzystać na wyższej kwocie wolnej od podatku.

Jednocześnie zmiany argumentowane są tym, że likwidacja rozliczeń z dzieckiem zachęca małżonków do pozostawania w związku małżeńskim i wspólnego podejmowania się trudu wychowania. Jako rodzice mogą bowiem się wspólnie rozliczać, ale nie ma już korzystnej opcji rozliczania wspólnie z dzieckiem.

Specjaliści podatkowi i ekonomiści twierdzą jednak, że taka zmiana nie wpłynie na trwałość związków, ponieważ optymalizacja podatkowa nie jest główną przyczyną rozpadu czy utrzymywania relacji między małżonkami lub partnerami.

Likwidacja możliwości rozliczenia z dzieckiem i wprowadzenie ulgi w stałej wysokości stało się w efekcie tematem licznych analiz i dyskusji. Czy zmiana zostanie utrzymana? Czas pokaże

Zespół Ekspertów ING Księgowość