Abolicja podatkowa

2022-08-08

Abolicja podatkowa została wdrożona jako jedna ze zmian wprowadzonych do pakietu ustaw o zbiorczej nazwie Polski Ład ze zmianami pod nazwą Niskie Podatki. Jej celem jest zachęcenie podatników do ujawnienia dotychczas nieopodatkowanych dochodów, które wymykały się polskiemu fiskusowi. Jednocześnie ma zapewnić dodatkowe wpływy do budżetu. Podobne rozwiązania zostały zastosowane w innych krajach, gdzie przyniosły pożądane rezultaty. Prawdopodobnie sukces przepisów zachęcił polskich ustawodawców do ich przeniesienia polski grunt. Jednocześnie są to przepisy przejściowe, dlatego też nie zostały ujęte ani w ustawie o PIT ani o CIT. Zostały zapisane w Polskim Ładzie, jako przepisy „epizodyczne”, czyli takie, które nie będą stale obowiązywać.

 

Abolicja podatkowa podstawowe informacje

Abolicja podatkowa to rozwiązanie, którego celem jest zachęcenie podatników do ujawnienia dochodów osiąganych za granicą. Nie zostaną one włączone do podstawy opodatkowania, ale będą brane pod uwagę przy ustalaniu podatku należnego od dochodu osiągniętego w Polsce.

 

Metody unikania podwójnego opodatkowania

Polacy, którzy uzyskują swój dochód za granicą, muszą się z niego rozliczyć w miejscu jego uzyskiwania. Jednocześnie, jako polscy obywatele powinni ujawnić swoje dochody polskiemu fiskusowi. Taka sytuacja prowadzi do zjawiska podwójnego opodatkowania. Żeby polscy obywatele nie byli zmuszeni do odprowadzania dwa razy podatków od tych samych dochodów, zostały wdrożone metody unikania podwójnego opodatkowania. W Polsce są dostępne dwie:

• wyłączenie z progresją;
• odliczenie proporcjonalne.

 

Metody te stosowane są wówczas, gdy umowa międzynarodowa o unikaniu podwójnego opodatkowania wskazuje na opodatkowanie dochodów za granicą.

 

Jeżeli nie ma takiej umowy, wówczas stosuje się odliczenie proporcjonalne. Jeżeli natomiast jest umowa, ale zgodnie z przepisami podatnik rozlicza się w miejscu rezydencji, wówczas nie stosuje się żadnych metod unikania podwójnego opodatkowania.

 

Metoda wyłączenia z progresją

Ta metoda polega na wyłączeniu w Polsce z podstawy opodatkowania dochodów osiągniętych za granicą. Dochód ten jest wówczas zwolniony z opodatkowania w Polsce na podstawie umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania.

 

Metoda proporcjonalnego odliczenia

Ta metoda polega na tym, że dochód, który został uzyskany za granicą należy wykazać do opodatkowania w Polsce, ale od należnego podatku odejmuje się podatek już zapłacony za granicą. Należy jednak dodać, że to odliczenie jest możliwe jedynie proporcjonalnie do wysokości podatku przypadającego na dochód uzyskany w innym kraju.

 

Rozwiązania prawne zapobiegające podwójnemu opodatkowaniu

Jednym z rozwiązań stosowanych wcześniej była abolicja podatkowa, natomiast później, na jej miejsce była wprowadzona w 2008 roku ulga abolicyjna.

 

Abolicja podatkowa miała na celu wyrównanie różnicy, która występowała z powodu skorzystania z mniej korzystnej metody rozliczenia podatków od dochodów uzyskiwanych z zagranicy. Jeżeli więc podatnik był zobowiązany do rozliczenia się jedną z opisanych powyżej metod (proporcjonalne odliczenie lub wyłączenie z progresją) i metoda ta powodowała powstanie wyższego zobowiązania podatkowego, niż gdyby zastosowana była druga metoda, to abolicja podatkowa powodowała wyrównanie tej różnicy.

 

Funkcjonuje ona do dziś i mogą z niej skorzystać podatnicy, którzy osiągają dochody za granicą naszego kraju, a przy ich rozliczaniu korzystają z metody proporcjonalnego odliczenia. Jej cechą jest to, że generuje wyższy podatek do zapłacenia, niż gdyby zastosowana została metoda wyłączenia z progresją. Skorzystanie z ulgi abolicyjnej powoduje, że wysokość należnego podatku będzie taka sama w przypadku zastosowania obydwu metod.

 

Ustawodawcy dążą do zachęcenia podatników do ujawniania wszystkich uzyskiwanych dochodów, nie tylko tych, które pochodzą z kraju. Właśnie dlatego oferują ulgi i zniżki przy rozliczaniu dochodów, które w taki czy inny sposób można potencjalnie zataić. Z jednej strony liczą na skłonienie podatników do ujawnienia swoich dochodów, a z drugiej na wpływy (choć może nie wielkie) do budżetu państwa.

---

Zespół Ekspertów ING Księgowość