Urlop bezpłatny - co warto wiedzieć?

2021-12-17

Każdy pracownik zatrudniony w oparciu o umowę o pracę może okresowo skorzystać z dni wolnych od pracy, czyli urlopu. Co do zasady urlop naliczany jest w skali miesiąca – 2 dni za każdy przepracowany miesiąc, co daje 24 dni urlopu w roku. Po dziesięciu latach pracy wymiar dni wolnych rośnie do 26 w skali roku.

Urlop liczony jest wyłącznie na podstawie dni roboczych. Jeżeli więc pracownik zatrudniony jest w trybie wyłącznie od poniedziałku do piątku to tylko te dni liczy się jako wykorzystanie urlopu. W efekcie, po dwóch tygodniach nieprzerwanego odpoczynku (14 dni) wykorzystuje jedynie 10 dni urlopu.

 

Są jednak sytuacje, w których pracownik jest zmuszony (przez okoliczności lub inne przyczyny) do wykorzystania większej liczby dni wolnych. Pracodawca jednak nie ma obowiązku zapłacić za nadmiarowe dni wolne, nawet gdy nieobecność w pracy jest usprawiedliwiona. W takiej sytuacji mówi się o urlopie bezpłatnym. Dni, w których pracownik nie stawia się do pracy nie są więc liczone do jego wynagrodzenia, choć nie traci on jednocześnie zatrudnienia.

 

Co warto wiedzieć o urlopie bezpłatnym? Kiedy przysługuje i kto może z niego skorzystać? Oto najważniejsze informacje.

 

Urlop bezpłatny

Urlop bezpłatny przyznawany jest wyłącznie na wniosek pracownika. Pracodawca nie może ani skłaniać ani zachęcać do skorzystania z bezpłatnych dni wolnych (w przeciwieństwie do urlopu wypoczynkowego).

 

W tym okresie pracownik, choć nadal pozostaje związany z pracodawcą stosunkiem pracy, to nie musi jej świadczyć i to właśnie skutkuje brakiem wynagrodzenia za ten czas. Warto w tym miejscu dodać, że jest to czas, w którym pracownikowi nie biegnie czas pracy, nie nabywa więc uprawnień pracowniczych, które wiążą się ze stażem pracy i nie podlega obowiązkowemu ubezpieczeniu społecznemu.

 

Przepisy nie precyzują tego, jak długo może trwać urlop bezpłatny. Jednak, gdy pracownik korzysta z niego nieprzerwanie przez trzy miesiące, pracodawca może go odwołać z urlopu bezpłatnego z ważnego powodu.

 

Można więc śmiało powiedzieć, że jest to okres zawieszenia stosunku pracy, ale nie jego całkowitego zerwania. Pracodawca może więc sprowadzić pracownika z powrotem do pracy.

 

Istotną kwestią jest również to, że choć pracownik nie pobiera wynagrodzenia i nie są za niego odprowadzane składki za ubezpieczenie społeczne (nie jest więc objęty tym ubezpieczeniem), to nie jest to okres bezskładkowy.

 

Urlop bezpłatny musi zostać zapisany również w świadectwie pracy, które wydawane jest pracownikowi po zakończeniu stosunku pracy. W tym miejscu należy pamiętać, że w świadectwie pracy  zawiera się informację o całkowitym urlopie bezpłatnym, z którego skorzystał pracownik przez cały okres zatrudnienia, a nie tylko w roku, w którym nastąpiło zakończenie stosunku pracy.

 

Urlop bezpłatny jest traktowany jako ciągłość zatrudnienia i tak też należy go zawrzeć w świadectwie pracy. Stanowi jednak przerwę w świadczeniu pracy, która musi zostać odnotowana w dokumentach pracowniczych.

---

Zespół Ekspertów ING Księgowość