Przekroczenie progu podatkowego przez pracownika. Kiedy występuje i co się z tym wiąże?
2025-07-07
Osoby zatrudnione na podstawie stosunku pracy są rozliczane przez pracodawcę z uwzględnieniem skali podatkowej. Oznacza to, że w trakcie roku podatkowego może dojść do sytuacji, kiedy pracownik przekroczy pierwszy próg podatkowy. Co dzieje się w takiej sytuacji?
Przekroczenie progu podatkowego – jak obliczyć swój dochód?
W Polsce obowiązuje kilka form opodatkowania, ale osoby zatrudnione na podstawie umowy o pracę mogą skorzystać wyłącznie ze skali podatkowej. Przewiduje ona dwa progi podatkowe, czyli limity dochodów określających stawkę podatku PIT:
- I próg podatkowy – stawka 12%, do kwoty 120 tysięcy złotych brutto,
- II próg podatkowy – stawka 32% powyżej kwoty 120 tysięcy złotych brutto.
Dochody pracownika na potrzeby rozliczeń podatkowych oblicza się w skali rocznej.
Poprzez dochód brutto należy rozumieć kwotę, jaką pracownik otrzymał do dyspozycji, w tym wszelkiego rodzaju składki, zaliczki na podatek dochodowy oraz innego rodzaju potrącenia. Przy obliczeniu zaliczki na podatek dochodowy stosuje się zryczałtowane koszty uzyskania przychodu w wysokości 250 zł (lub 300 zł w przypadku pracowników dojeżdżających do pracy z innej miejscowości). Należy też pamiętać o kwocie wolnej od podatku, która od 2022 roku wynosi 30 tysięcy złotych, czyli fiskus opodatkowuje wyłącznie zarobki przekraczające tę kwotę.
Inaczej wygląda sytuacja osób do 26. roku życia. W ich przypadku pracodawca nie pobiera zaliczki na podatek dochodowy, ponieważ nie płacą one podatku PIT. Mogą one zrezygnować ze zwolnienia, ale w tym celu muszą złożyć wniosek do pracodawcy.
Aby obliczyć, przy jakim dochodzie dojdzie do przekroczenia progu podatkowego, należy sprawdzić kwotę brutto wpisaną do umowy o pracę. W przypadku osoby zatrudnionej u jednego pracodawcy, która nie korzysta z ulgi podatkowej do 26. roku życia, przekroczenie progu podatkowego nastąpi przy kwocie wynagrodzenia 11900 zł miesięcznie, czyli około 8400 zł netto. Poniżej tej kwoty pracownik przez cały rok pozostanie w pierwszym progu podatkowym.
Drugi próg podatkowy – ile wynosi i kogo dotyczy?
Drugi próg podatkowy dotyczy wyłącznie pracowników zarabiających miesięcznie powyżej 120 tysięcy złotych rocznie. Stawka podatku wynosi 32%, ale liczy się ją od nadwyżki powyżej 120 tysięcy złotych. Oznacza to, że jeśli pracownik zarobił 140 tysięcy złotych rocznie, wyższą stawkę podatku należy zastosować wyłącznie do 20 tysięcy złotych (140 000 zł – 120 000 zł).
Na potrzeby ustalenia progu podatkowego należy od wynagrodzenia brutto na umowie odjąć koszty uzyskania przychodu, a następnie wysokość składek ZUS na ubezpieczenie społeczne finansowanych przez pracownika, czyli 13,71%.
Jak uniknąć przekroczenia progu podatkowego?
W sytuacji, kiedy jeden z małżonków zarabia znacznie więcej, niż drugi, powstaje niekorzystna podatkowo konfiguracja. Dzieje się tak wtedy gdy jeden z współmałżonków osiągający wyższe dochody wchodzi w drugi próg podatkowy i musi zapłacić wyższy podatek. Można jednak tego uniknąć, decydując się na wspólne rozliczenie podatkowe. Takie rozwiązanie jest dostępne, jeżeli łącznie zostaną spełnione następujące warunki:
- między małżonkami istnieje ustrój małżeńskiej wspólności majątkowej (za rok w którym został zawarty związek małżeński można wspólnie się rozliczyć),
- oboje małżonkowie w roku, za który dokonują rozliczenia, podlegali nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu (dopuszczalne jest miejsce zamieszkania do celów podatkowych za granicą, ale wyłącznie po spełnieniu określonych przesłanek),
- żaden z małżonków nie stosował opodatkowania podatkiem liniowym 19% albo ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych (za wyjątkiem przychodów z najmu lub dzierżawy, prowadzonych poza działalnością gospodarczą),
- żaden z małżonków nie podlegał opodatkowaniu na zasadach wynikających z ustawy o podatku tonażowym lub ustawy o aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych,
- małżonkowie złożyli wniosek o wspólne opodatkowanie dochodu, składając deklarację podatkową PIT-37 (lub PIT-36 w przypadku gdy na przykład jeden z małżonków prowadzi działalność gospodarczą).
W przypadku, gdy jeden ze współmałżonków nie przekracza 120 tyś. złotych dochodu to wspólne rozliczanie podatku PIT jest znacznie korzystniejsze, niż składanie oddzielnych deklaracji. Dzieję się tak, ponieważ zsumowane dochody obojga małżonków należy podzielić na pół, a następnie od otrzymanej kwoty obliczany jest podatek, który mnoży się przez dwa. Może się okazać, że dzięki wspólnemu opodatkowaniu nie będzie w ogóle naliczany podatek w wysokości 32%.
Co zrobić, jeśli w trakcie roku pracownik przekroczy próg podatkowy?
Jeśli do przekroczenia progu podatkowego doszło w trakcie roku, pracodawca powinien zastosować następujący schemat działania:
- Do miesiąca poprzedzającego przekroczenie I progu podatkowego należy naliczyć 12-rocentowy podatek PIT;
- w miesiącu przekroczenia pierwszego progu podatkowego pracodawca powinien naliczyć 12% podatku PIT do kwoty 120 tysięcy złotych brutto, zaś od nadwyżki naliczać już podatek 32%.
- w kolejnych miesiącach od całego wynagrodzenia naliczany jest już podatek 32%.
Jeżeli więc pracownik przekroczy próg podatkowy w czerwcu, to do maja powinien mieć wypłacaną pensję opodatkowaną 12-procentowym podatkiem. W czerwcu trzeba ustalić, kiedy doszło do przekroczenia i zastosować dwie stawki podatku. Od lipca wynagrodzenie jest już obciążone wyższą stawką podatku.
Przekroczenie progu podatkowego w ciągu roku to jedna z tych sytuacji, kiedy pomimo wynagrodzenia ustalonego kwotowo w umowie wysokość wypłaty na konto może się różnić w poszczególnych miesiącach.
Przekroczenie progu podatkowego u pracownika do 26. roku życia
W przypadku osób do 26. roku życia, które korzystają ze zwolnienia z PIT, obliczenia powinny wyglądać następująco:
- do kwoty 85 528 zł podatek PIT nie jest naliczany,
- od kwoty 85 528 zł można zastosować kwotę wolną od podatku w wysokości 30 tyś zł,
- od kwoty 115 528 zł do kwoty 120 tysięcy złotych podatek PIT jest naliczany według stawki 12%,
- w miesiącu przekroczenia I progu podatkowego pracodawca powinien zastosować proporcjonalnie stawki 12% i 32%,
- w kolejnych miesiącach należy naliczać podatek 32% od wynagrodzenia.
Masz wątpliwości, jak obliczyć wynagrodzenie na potrzeby progu podatkowego lub potrzebujesz wsparcia przy sporządzaniu dokumentacji kadrowo płacowej? W ramach usługi Biura rachunkowego ING Księgowość skorzystaj z obsługi kadrowej, która zaopiekuje prawidłowe rozliczenie płac Twojego pracownika.
Zespół Ekspertów ING Księgowość