Fakturowanie i Księgowość

Nie jestem klientem ING


Nie musisz nim być, by móc fakturować i księgować

Zarejestruj się bez konta

Otwórz konto - klienci bankowi mają łatwiej!

Jestem klientem ING


Korzystasz z bankowości internetowej Moje ING
lub ING Business?

Nakaz wykorzystania urlopu wypoczynkowego - kiedy pracodawca może z tego skorzystać?

2022-04-27

Urlop wypoczynkowy to prawo i przywilej pracownika, z którego co do zasady może skorzystać w wybranym przez siebie momencie. Pracodawca nie może wyznaczyć dla swoich pracowników urlopów, choć są pewne wyjątki od tej reguły. W wielu zakładach pracy stosuje się harmonogram urlopów, ale ten tworzony jest za zgodą i porozumieniem z pracownikami. Chodzi bowiem o to, by uniknąć sytuacji, gdy w tym samym czasie wielu pracowników decyduje się odpocząć. Mogłoby to bowiem zaburzyć płynność wykonywania obowiązków i realizowania zadań.

Pracownicy więc zgodnie ze swoim zapotrzebowaniem i porozumieniem z innymi pracownikami ustalają sobie harmonogram wolnych dni i zgodnie z tym harmonogramem wykorzystują dni urlopowe. Najczęściej takie plany tworzy się na wakacje i w okolicach świąt, kiedy to zainteresowanie urlopami jest największe. Pozostały czas zwykle można zagospodarować dowolnie.

Kiedy zatem pracodawca może wpłynąć na pracowników i wyznaczyć im czas wykorzystania płatnego urlopu? Oto najważniejsze informacje.

Urlop wypoczynkowy – regulacje kodeksowe
Zgodnie z zapisami zawartymi w Kodeksie Pracy urlop wypoczynkowy jest niezbywalnym prawem pracownika i pracodawca musi to prawo respektować. Jednocześnie Kodeks jednoznacznie określa, jakie cechy powinien ów urlop posiadać.

Przede wszystkim jest to przywilej coroczny. Co to oznacza? Wykorzystanie dni wolnych w jednym roku nie powoduje, że w kolejnym już tego urlopu nie będzie. Wręcz przeciwnie. Przysługuje on co roku w takim samym wymiarze. Dla osób, których staż pracy jest krótszy niż 10 lat jest to 20 wolnych dni w roku, a dla osób, które staż pracy mają dłuższy niż 10 lat, jest to 26 dni.

Urlop wypoczynkowy jest płatny. Oznacza to, że pracodawca jest zobowiązany wypłacić pracownikowi pełne wynagrodzenie za cały czas przebywania pracownika na urlopie. Nie ma znaczenia, czy w miesiącu wykorzysta on zaledwie tydzień czy dwa tygodnie. Należy się pełne wynagrodzenie, czyli takie, jakie otrzymałby, gdyby był w pracy. Naturalnie premia za wyniki czy sprzedaż może być w tym okresie mniejsza, jeżeli jest faktycznie uzależniona od wyników. Jeżeli jednak mimo urlopu pracownik spełni kryteria uprawniające do premii w określonej wysokości, to również należy mu ją przyznać.

Urlop wypoczynkowy jest nieprzerwany. Jeżeli pracownik zdecyduje się skorzystać z tygodnia wolnego w danym miesiącu pracodawca nie ma prawa wezwać go w tym czasie do pracy. Nie ma również prawa wymagać od niego wykonywania jakichkolwiek innych obowiązków zawodowych. To czas wolny i jako taki musi być respektowany. Wyjątkiem są sytuacje nagłe i alarmowe, gdzie konieczne jest wzięcie udziału w akcji ratowniczej. Naturalnie zgodnie z wiedzą, możliwościami i uprawnieniami pracownika.

Nakaz wykorzystania urlopu
Zgodnie z zapisami kodeksowymi pracodawca nie może zmusić pracownika do wykorzystania swojego urlopu. Od tej reguły są jednak pewne wyjątki. Zostały jednak ściśle zapisane w Kodeksie i tylko w tych okolicznościach pracodawca ma prawo wskazać pracownikowi, kiedy wykorzysta swoje dni wolne.

Pierwszą taką okolicznością jest wypowiedzenie umowy o pracę. Jeżeli pracownik jest w trakcie wypowiedzenia umowy o pracę (a jego długość może być bardzo zróżnicowana; od dwóch tygodni do nawet trzech miesięcy), to wówczas pracodawca może przyznać należny urlop wypoczynkowy bez uzyskania na to zgody pracownika.

Pracodawca może udzielić urlopu w dowolnej formie: pisemnie lub ustnie. Pracownik natomiast musi przystać na polecenie przełożonego. Urlop jest udzielany w wymiarze przysługującym pracownikowi w danym roku kalendarzowym, czyli proporcjonalnie do przepracowanego okresu. Jeżeli pracownik dysponuje jeszcze urlopem zaległym, to pracodawca może zażądać wykorzystania również tych dni zaległych.

Druga sytuacja to nagromadzenie zaległego urlopu przez pracownika. Jeżeli w danym roku kalendarzowym pracownik nie wyrobi się z wykorzystaniem dni wolnych od pracy, to przechodzą one na kolejny rok, jako urlop zaległy.

Należy go wykorzystać do 30 września roku następnego. Jeżeli pracownik nie wykorzysta zaległego urlopu w tym terminie pracodawca może zostać ukarany karą grzywny od 1 tysiąca do 30 tysięcy złotych. Z uwagi na to, że konsekwencje ponosi pracodawca, może on narzucić wykorzystanie zaległego urlopu pracownikowi w terminie wybranym przez siebie. Co jednak ważne w zakresie urlopu bieżącego nie ma już takich uprawnień.

Jak widać, choć co do zasady pracodawca nie może skłonić pracownika do wykorzystania urlopu wypoczynkowego, choć są od tej reguły wyjątki


Zespół Ekspertów ING Księgowość