Twórca w mediach społecznościowych - jakie ma obowiązki prawne?
2023-06-14
Media społecznościowe stały się doskonałą przestrzenią dla wielu twórców, którzy w tradycyjnych mediach nie mieli szans się przebić. Tu publikować może praktycznie każdy, kto tylko chce. I nie ma znaczenia, czy pomysł jest szczególnie oryginalny, czy jest jedynie powieleniem pracy innych twórców. Naturalnie, plagiat jest zabroniony - tu nic się nie zmienia. Natomiast wykorzystanie tej samej muzyki czy koncepcji nie jest plagiatem, a często jest to po prostu tak zwany „trend”, którego wykorzystanie może pomóc twórcy wybić się z tłumu.
Niezależnie jednak od tego, czy prowadzenie swojego konta twórcy w mediach społecznościowych traktowane jest bardzo profesjonalnie, czy jako hobby, które dodatkowo pozwala na zarabianie - twórcę obowiązują przepisy i pewne zobowiązania formalne i prawne, których musi przestrzegać.
Współprace ze sponsorami
Konta, które się wyróżniają, cieszą się dużym zainteresowaniem społeczności i potrafią wygenerować duże zaangażowanie u odbiorców często nawiązują współprace ze sponsorami. Firmy udostępniają takim twórcom swoje produkty lub usługi w zamian za opinię, polecenie i zareklamowanie.
Dla sponsora jest to zdecydowanie korzystniejsza forma reklamy, niż publikowany w telewizji spot reklamowy. Dlaczego? Ma bardziej naturalny charakter, jest skierowana do ludzi, którzy potencjalnie mogą być zainteresowani zakupem lub zamówieniem i sprawia wrażenie „niewymuszonej” opinii czy polecenia.
To może się przekładać na lepsze wyniki sprzedażowe. Skoro ulubiony twórca (influencer) poleca dany produkt, to jego obserwatorzy będą chcieli go sprawdzić, skorzystać z niego i kupią go dla siebie.
Ważne jednak, by twórca, który publikuje tego rodzaju ofertę, odpowiednio ją oznaczył. Dla odbiorców nie może być wątpliwości, kiedy jest to autentyczne, naturalne polecenie, bo twórcy coś po prostu się spodobało, a kiedy poleca to, bo mu za to zapłacono.
Z uwagi na to UOKiK wprowadził nowe regulacje, które polegają na tym, że każdą taką współpracę sponsorską należy oznaczać. Można to zrobić za pomocą podpisu: reklama, współpraca płatna, współpraca reklamowa czy współpraca sponsorska. Ważne jednak, by taki podpis się znalazł.
Jednocześnie, jeżeli twórca internetowy oferuje własne produkty, musi oznaczać takie publikacje, jako „autopromocja”.
Rejestracja w Krajowej Radzie Radiofonii i Telewizji
Twórca, który ma duże zasięgi, prowadzi działalność gospodarczą i osiąga dochody dzięki publikowanym przez siebie treściom może podlegać obowiązkowi rejestracji w KRRiT. Z jednej strony wynika to z dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady o audiowizualnych usługach medialnych oraz z ustawy o radiofonii i telewizji.
Przepisy nie są jednak jednoznaczne i jasne, a to oznacza, że ich interpretacja może być bardzo różna.
Czy twórca, który zajmuje się tym hobbystycznie, publikuje sporadycznie i nie traktuje tego jako swoje główne źródło dochodów powinien się rejestrować? A twórca, który działa regularnie, ma szerokie grono obserwatorów, a jego filmiki przynoszą mu dochody? Do którego momentu jest to działalność rozrywkowa, a od kiedy jest to działalność o charakterze stacji telewizyjnej lub radiowej?
Każdy twórca, który chce realizować swoje działania w formie audycji audiowizualnych w mediach społecznościowych powinien ten temat zgłębić, zapoznać się z obowiązującymi przepisami i ewentualnie skonsultować się z prawnikiem, który pomoże w odniesieniu obowiązujących przepisów do indywidualnej sytuacji twórcy.
Rozliczenie podatków i ewentualna rejestracja działalności gospodarczej
Systematyczne prowadzenie działalności we własnym imieniu, która przynosi danej osobie dochody to definicja działalności gospodarczej. Jeżeli więc twórca systematycznie publikuje treści w swoich mediach społecznościowych - bez względu na to, czy mają one charakter edukacyjny czy rozrywkowy - i za ich pomocą osiąga dochody, to w myśl przepisów prowadzi działalność gospodarczą. Wyjątkiem jest tu sytuacja, gdy dochody nie przekraczają połowy minimalnej pensji brutto, obowiązującej w danym roku podatkowym, a twórca nie prowadził wcześniej działalności gospodarczej lub od zamknięcia poprzedniej działalności minęło 60 miesięcy.
Jeżeli jednak jego aktywność spełnia warunki działalności gospodarczej, to zdaniem niektórych interpretatorów przepisów, jest zobowiązany do jej zarejestrowania.
Niezależnie jednak od tego, czy ją zarejestruje czy nie - powinien odprowadzać podatek od wygenerowanych dochodów. Podatek ten może rozliczać w zeznaniu rocznym w rubryce „pozostałe dochody”.
Jak zatem widać, nawet hobbystyczna działalność twórcy w mediach społecznościowych może wymagać od niego dopełnienia licznych obowiązków formalnych. Ich zignorowanie może przynieść poważne konsekwencje, dlatego lepiej się tym zająć, zanim będzie za późno.
Zespół Ekspertów ING Księgowość