Prowadzenie jednoosobowej działalności gospodarczej (JDG) a macierzyński. Jak połączyć bycie mamą z pracą?
2025-06-23
Polskie przepisy sprzyjają łączeniu własnej działalności z opieką nad dzieckiem. Jeśli jesteś (lub wkrótce będziesz!) przedsiębiorczą mamą może przysługiwać Ci zasiłek macierzyński. Sprawdź, jakie warunki musisz spełniać i od czego zależy jego wysokość.
JDG a macierzyński – co warto wiedzieć o zasiłku macierzyńskim u przedsiębiorcy?
Prowadzenie własnej działalności gospodarczej wiąże się z obowiązkami i wyzwaniami, których nie mają osoby pracujące na etacie. Zachowanie ciągłości zleceń, utrzymanie klientów czy chociażby zarządzanie pracownikami – o to wszystko musi zadbać właściciel firmy, nawet małej. Wiele przyszłych mam i wielu przyszłych ojców zdaje sobie sprawę, że odcięcie zawodowe na ponad rok może negatywnie wpłynąć na ich karierę zawodową i markę. Dlatego decydują się prowadzić działalność gospodarczą podczas pobierania zasiłki macierzyńskiego.
W przypadku mam na własnej działalności nie funkcjonuje coś takiego jak urlop macierzyński. Masz jednak pełne prawo do zasiłku przez okres odpowiadający standardowemu okresowi zasiłku macierzyńskiego przysługującego pracującym na etacie. Co więcej, wcale nie musisz na ten czas zawieszać działalności! Pogodzenie opieki nad dzieckiem z prowadzeniem JDG jest wyzwaniem, jednak nie jest niemożliwe. Polskie przepisy ułatwiają to przedsiębiorczym mamom.
Jak uzyskać prawo do zasiłku?
Aby uzyskać prawo do zasiłku macierzyńskiego na JDG, musisz opłacać składkę na ubezpieczenie chorobowe. W przeciwieństwie do składki zdrowotnej jest ona dobrowolna. Wystarczy jeden miesiąc jej opłacania, by nabyć prawo do zasiłku macierzyńskiego.
Co ważne, opłacanie tej składki możesz rozpocząć w dowolnym momencie – nawet w czasie ciąży. Warto jednak pomyśleć o tym wcześniej, ponieważ ogólna wysokość składek ma wpływ na późniejszą kwotę zasiłku macierzyńskiego na JDG.
Przy wyliczeniu wysokości świadczenia należy wziąć pod uwagę podstawę wymiaru składek z 12 miesięcy poprzedzających nabycie do niego prawa. W większości przypadków momentem tym jest urodzenie dziecka. Jeśli chcesz otrzymać wyższy zasiłek macierzyński na JDG, zadbaj o opłacanie składek w odpowiedniej wysokości przez pełny rok. W przeciwnym razie do ustalenia podstawy zasiłku macierzyńskiego będzie brana pod uwagę wymiar najniższej podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie chorobowe.
Zasiłek macierzyński przy JDG – kto ma prawo do jego otrzymania?
Prawo do zasiłku macierzyńskiego na JDG przysługuje Ci, jeśli w okresie objęcia ubezpieczeniem chorobowym:
- urodziłaś dziecko;
- przyjęłaś dziecko do 7. roku życia lub 10. roku w przypadku dzieci z odroczonym obowiązkiem szkolnym;
- przyjęłaś dziecko do 7. roku życia na wychowanie jako rodzina zastępcza (nie dotyczy rodzin zawodowych) lub 10. roku w przypadku dzieci z odroczonym obowiązkiem szkolnym.
Podobnie jak mamom zatrudnionym w ramach umowy o pracę, przysługuje Ci prawo do zasiłku za okres urlopu macierzyńskiego, urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego, a także urlopu rodzicielskiego. Tata dziecka może skorzystać z 2-tygodniowego urlopu ojcowskiego.
Jeśli urodzisz lub adoptujesz więcej niż jedno dziecko, okres pobierania na JDG macierzyńskiego i pozostałych zasiłków przedłuża się automatycznie. Maksymalnie może wynieść do 81 tygodni.
Ile wynosi zasiłek macierzyński na JDG?
Na JDG zasiłek macierzyński w okresie odpowiadającym urlopowi macierzyńskiemu oraz urlopowi na warunkach urlopu macierzyńskiego wynosi 100% podstawy wymiaru zasiłku. Natomiast w czasie odpowiadającym urlopowi rodzicielskiemu – 70%. Możesz jednak otrzymywać przez cały czas zasiłek w takiej samej wysokości. Jeśli do 21 dni po porodzie złożysz w ZUS odpowiedni wniosek, będziesz otrzymywać 81,5% podstawy przez cały ten czas.
Jak pogodzić prowadzenie JDG z opieką nad dzieckiem?
Prowadzenie własnej firmy i opieka nad malutkim dzieckiem mają wiele cech wspólnych. Oba te zajęcia pochłaniają mnóstwo czasu i energii. Wymagają też koncentracji i obowiązkowości. Aby osiągnąć równowagę i dobrze wywiązać się z obu ról, przydałoby się też zadbać o swoje zdrowie i dobrostan. Dlatego jeśli oczekujesz na dziecko możesz podjąć decyzję o zawieszeniu firmy.
Jakie wsparcie można uzyskać przy prowadzeniu JDG podczas urlopu macierzyńskiego?
Podczas prowadzenia JDG na macierzyńskim jako świeżo upieczona mama korzystasz z różnych preferencji. Przede wszystkim nie opłacasz składek na ubezpieczenia społeczne. Obowiązuje Cię wyłącznie składka zdrowotna. Co istotne, przepisy w żaden sposób nie ograniczają przychodów, które możesz osiągnąć, prowadząc JDG na macierzyńskim. Nawet wysoki dochód nie powoduje utraty prawa do zasiłku macierzyńskiego na JDG. Nie wpływa też na wysokość świadczenia.
A co wtedy, gdy ze względu na opłacanie preferencyjnych składek lub rozpoczęcie działalności tuż przed porodem wyliczony zasiłek macierzyński na JDG jest bardzo niski? Wtedy masz prawo do świadczenia rodzicielskiego. Przysługuje ono także mamom, które w ogóle nie opłacały składki chorobowej lub nie pracowały. Świadczenie rodzicielskie (tzw. kosiniakowe) wynosi 1.000 zł miesięcznie. Na wpływy w takiej kwocie możesz liczyć przez 12 miesięcy po urodzeniu lub adopcji dziecka.
Jako właścicielka JDG na macierzyńskim uzyskasz wszystkie świadczenie przysługujące świeżo upieczonym rodzicom. Oprócz 800+ możesz też liczyć na jednorazową zapomogę z tytułu urodzenia dziecka (tzw. becikowe, po spełnieniu warunków określonych w przepisach). W późniejszym czasie rodzicom będzie przysługiwał m.in. dodatek z tytułu opieki nad dzieckiem w okresie korzystania z urlopu wychowawczego czy dodatek z tytułu rozpoczęcia roku szkolnego.
Obowiązki przedsiębiorczej mamy
Prowadzenie JDG na macierzyńskim nie zwalnia z obowiązków, które mają wszyscy przedsiębiorcy. Musisz więc odprowadzać zaliczki na podatek dochodowy, składać deklaracje, obliczać składki itp. Jeśli jesteś zarejestrowana do VAT, nie ominie Cię comiesięczne przesyłanie plików JPK_V7. Pobieranie zasiłku macierzyńskiego nie ma wpływu także na inne obowiązki, takie jak rejestrowanie sprzedaży na kasie fiskalnej, wystawianie faktur czy przestrzeganie praw konsumenta.
Wiele mam przekonało się, że zadania związane z rozliczeniami warto przekazać specjaliście. Szczególnie w okresie, gdy dziecko jest małe, a czasu na wszystko brakuje. Szereg rozwiązań w tym zakresie oferuje ING Księgowość – od wsparcia w samodzielnym rozliczaniu po usługi doświadczonego księgowego.
Prowadzenie JDG na urlopie macierzyńskim nie będzie łatwe, ale z pewnością się uda! Znasz już swoje prawa i preferencje, które Ci przysługują w czasie pobierania zasiłku. Teraz wystarczy tylko dobry plan, a z pewnością utrzymasz swój biznes i dobrze zaopiekujesz się maleństwem w tych ważnych, pierwszych miesiącach jego życia!
Zespół Ekspertów ING Księgowość