Fałszerstwo przy wystawianiu faktur - konsekwencje
2023-03-29
Przedsiębiorcy, którzy są czynnymi płatnikami podatku VAT mają tak naprawdę dwa obciążenia wynikające z prowadzonej działalności gospodarczej. Jest to: podatek dochodowy oraz podatek VAT. Podatek dochodowy opłacany jest od uzyskanego dochodu i w dużym stopniu zależy też od poniesionych w danym miesiącu kosztów (można wykazać stratę i wtedy nie ma podatku). VAT odprowadza się za każdym razem, gdy generowana jest sprzedaż towarów lub usług.
Podatek VAT
Podatek VAT jest bezpośrednio związany ze sprzedażą towarów i usług. Jego wartość najczęściej jest niejako „zeszyta” w cenie towaru. Wyjątek stanowią sytuacje, w których stronami transakcji są przedsiębiorcy. Wówczas zazwyczaj podaje się dwie ceny danego produktu lub usługi: cenę netto i brutto. Dzięki temu kupujący wie, jaką część wartości zakupu stanowi cena samego towaru lub usługi i jaką część stanowi podatek.
Rozliczenie podatku VAT
W kontekście przedsiębiorców każda sprzedaż generuje obowiązek odprowadzenia podatku VAT. Nie trzeba tego robić po każdej transakcji. Robi się to zbiorczo po zakończeniu miesiąca. Czas na odprowadzenie podatku VAT upływa z dniem 20 kolejnego miesiąca.
Każda transakcja zakupu natomiast wpływa na obniżenie podatku VAT ze strony przedsiębiorcy. Jeżeli więc jako sprzedawca wygenerujesz podatek do zapłaty na poziomie 10 000 zł, ale dokonasz zakupu, w której 8000 to będzie wartość podatku, wówczas podatek należny z Twojej strony to 2000 zł. (10 000 zł - 8 000 zł = 2 000 zł). Właśnie ze względu na te rozliczenia nie ma konieczności odprowadzania podatku po każdej transakcji tylko na koniec miesiąca. Wówczas wiesz, ile tego podatku udało się wygenerować.
Fałszowanie faktur jako sposób na podatek VAT
Każda transakcja między przedsiębiorcami, w której część kosztów stanowi podatek VAT jest dokumentowana fakturą. Faktury sprzedażowe powodują naliczenie podatku, faktury zakupowe obniżają zobowiązanie.
Z tego względu niejednokrotnie dochodziło do sytuacji, w których przedsiębiorcy wystawiali fałszywe faktury zakupowe. Dzięki temu obniżali należny z ich strony podatek VAT. Generowanie faktur za zdarzenia gospodarcze, które nie miały miejsca jest fałszerstwem i jest to przestępstwo karno - skarbowe.
Przy takich praktykach mniej podatku było odprowadzane do skarbu państwa, a istotnie wpływało na budżet państwa.
Nie są to praktyki ani legalne, ani etyczne, a ich stosowanie (jako że jest to przestępstwo) łączy się z odpowiedzialnością karną. Ustawodawca przewiduje nawet 25 lat pozbawienia wolności za tego rodzaju postępowanie.
Konsekwencje fałszowania faktur
Zgodnie z kodeksem karnym, jeżeli w rejestrze VAT znajdzie się faktura podrobiona, przerobiona lub poświadczająca nieprawdę, na przedsiębiorcę może być nałożona kara pozbawienia wolności.
Okazuje się, że wysokość nałożonych sankcji uzależniona jest w dużym stopniu do kwoty wykazanej na fałszywej fakturze.
Jeżeli na skutek załączenia fałszywej faktury przedsiębiorca obniży sobie wartość należnego podatku lub zwiększy wartość należnego mu zwrotu, wówczas podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do 8 lat.
W przypadku faktury lub faktur, których wartość lub łączna wartość przekracza pięciokrotność „mienia o wysokiej wartości” lub też proceder fałszowania jest stałym źródłem dochodu przedsiębiorcy - wówczas kara pozbawienia wolności nie może być mniejsza niż 3 lata.
Do tego, gdy faktura lub faktury (również łącznie) przekroczą wartość 10 mln zł, wówczas przedsiębiorca może otrzymać maksymalny wymiar kary, czyli 25 lat pozbawienia wolności.
Czy pomyłki mogą zostać ukarane?
Może się zdarzyć tak, że w toku prowadzonej działalności dojdzie do omyłkowego wystawienia nieprawidłowej faktury, która nie będzie odbiciem rzeczywistego zdarzenia gospodarczego.
W takiej sytuacji urząd skarbowy może wezwać przedsiębiorcę do wyjaśnienia i sprawa może być badana przez odpowiednie organy. Jeżeli jednak w toku postępowania okaże się, że przedsiębiorca wystawił błędną fakturę omyłkowo i nie było to jego celowe działanie - wówczas nie zostanie pociągnięty do odpowiedzialności karnej. Jeżeli jednak okaże się, że było to świadome działanie, mające na celu obniżenie podatku VAT lub wygenerowanie większego zwrotu, to kara zostanie nałożona.
Gdy przedsiębiorca sam się zorientuje, że popełnił błąd, powinien złożyć korektę deklaracji i wyrównać należności.
Zespół Ekspertów ING Księgowość