Podwójny system podatkowy w Polskim Ładzie - o co chodzi?

2022-03-30

W mediach bardzo często podnoszony i komentowany jest obecny system podatkowy, który obowiązuje w Polsce. Mówi się wręcz o tym, że jest to system podwójny, gdzie równolegle obowiązują dwie różne formy opodatkowania. O co chodzi i czy rzeczywiście pojawił się tak duży problem? Oto najważniejsze informacje w tym temacie.

 

Czym jest Polski Ład?

Polski Ład to nazwa, którą określa się zbiór reform podatkowych, które ogłoszone zostały w kwietniu 2021 roku, a w życie weszły z dniem 1 stycznia 2022 roku. Podstawowe zmiany to podniesienie kwoty wolnej od podatku do 30 000 złotych oraz zmiana progów podatkowych, które obowiązują w skali podatkowej. Dotychczas pierwszy próg zamykał się na rocznym dochodzie przekraczającym 85 000 złotych. Obecnie drugi próg zaczyna się dopiero po przekroczeniu 120 000 złotych rocznego dochodu.

 

Wprowadzono nowe rozwiązanie jakim jest ulga dla klasy średniej. Przysługuje osobom, które zarabiają między 5701 złotych a 12 800 złotych.

 

Zmianie uległy też zasady odliczania składki zdrowotnej od podatku.

 

Pierwsze doświadczenia Polskiego Ładu

Okazało się, że zaproponowane i wdrożone zmiany są niejasne nie tylko dla przedsiębiorców i pracowników, ale również dla księgowych i kadrowych, którzy nie potrafią jednoznacznie wyliczyć wynagrodzenia dla swoich pracowników. W efekcie niektóre grupy zawodowe, zamiast otrzymać wyższe pensje (wynikające z ulg i wyższej kwoty wolnej), otrzymały wynagrodzenie niższe nawet od dotychczasowego, które wyliczane było na starych zasadach.

 

Podniosły się więc liczne głosy sprzeciwu i niezadowolenia społeczeństwa. Zmiany miały przynieść korzyści większości obywateli, szczególnie tym, którzy zarabiają najmniej oraz należących do klasy średniej. Ostatecznie jednak na tym straciły.

 

Bieżące modyfikacje

Na bazie tych doświadczeń zostały wprowadzone zmiany i poprawki do Polskiego Ładu. Spośród nich najistotniejszą jest ta, że podatnicy mogą wybrać sobie formę opodatkowania, która jest dla nich korzystniejsza.

 

Jeżeli więc zmiany wdrożone przez Polski Ład skutkują niższymi podatkami, większymi ulgami, a w efekcie pozwalają na zatrzymanie większych pieniędzy w portfelu, to podatnik może się rozliczać zgodnie z nowymi zasadami.

 

Jeżeli jednak traci na nich, a dotychczasowe rozwiązania okazują się dla niego korzystniejsze, może skorzystać z dotychczas obowiązujących reguł.

Taka rzeczywistość podatkowo – prawna sprawia, że równolegle obok siebie funkcjonują dwa systemy podatkowe, co rodzi kolejne kłopoty.

 

Na jakiej zasadzie miałoby dojść do rozliczeń?

Sugerowane przez ustawodawcę rozwiązania naprawcze zakładają, że urzędy skarbowe powinny zostać wyposażone w takie rozwiązania technologiczne, które pozwolą na wyliczenie podatku w 2023 roku na zasadach z 2021 roku i z 2022 roku. Po uzyskaniu rozliczeń, to podatnicy mieliby decydować, która opcja jest dla nich korzystniejsza.

 

Eksperci ekonomiści i prawnicy są bardzo przeciwni takiemu pomysłowi. Przede wszystkim jest to bardzo poważne obciążenie urzędów skarbowych, na których spoczywałby obowiązek podwójnego rozliczenia większości podatników. Po drugie zaś, technologicznie wydaje się to niewykonalne, więc pracownicy urzędu skarbowego musieliby te rozliczenia przeprowadzać ręcznie.

 

Podobnie jest z osobą, która chce skorzystać z wyższej kwoty wolnej od podatku, ale dawnych ulg, które ją obowiązywały.

 

Eksperci sugerują, by na ten moment pozostawić nową kwotę wolną od podatku oraz podniesienie drugiego progu podatkowego, a pozostałe zmiany dopracować i wdrożyć w późniejszym czasie. 

---

Zespół Ekspertów ING Księgowość